Kiedy radca prawny obowiązany jest wyłączyć się od wykonywania czynności zawodowych
Radca obowiązany jest wyłączyć się:
- we własnej sprawie,
- jeżeli przeciwnikiem jednostki organizacyjnej udzielającej mu pełnomocnictwa jest inna zatrudniająca go jednostka organizacyjna
- jeżeli sprawa dot. osoby, z którą pozostaje on w takim stosunku, że może to oddziaływać na wynik sprawy.
Art. 15 URP. Radca prawny obowiązany jest wyłączyć się od wykonania czynności zawodowych we własnej sprawie lub jeżeli przeciwnikiem jednostki organizacyjnej udzielającej mu pełnomocnictwa jest inna zatrudniająca go jednostka organizacyjna albo jeżeli sprawa dotyczy osoby, z którą pozostaje on w takim stosunku, że może to oddziaływać na wynik sprawy.
Ustawowy obowiązek wyłączenia się od wykonywania czynności zawodowych w ww. sprawach stwarza gwarancje niezależności wykonywania obowiązków zawodowych radców prawnych i chroni zaufanie w jego relacjach z klientami. Ww. obowiązek odnosi się do wszystkich form wykonywania zawodu przez racę prawnego i wszystkich podmiotów, którym świadczona jest pomoc. Obowiązkiem wyłączenia objęte są wszystkie czynności zawodowe wchodzące w zakres pomocy prawnej, a nie tylko zastępstwo procesowe.
"Wyłączenie ze sprawy" oznacza nie przyjmowanie sprawy do prowadzenia lub powstrzymanie się od działania w sprawie i wyłączenie się z niej. Istnieje wówczas obowiązek powiadomienia klienta (pracodawcy), a w miarę potrzeby również organ orzekający, o potrzebie i o okolicznościach uzasadniających wyłączenie, a w sprawie procesowej – także wypowiedzenia pełnomocnictwa.
Ustawowy obowiązek wyłączenia się r.pr. dotyczy:
- własnej sprawy,
- sprawy, w które przeciwnikiem klienta (pracodawcy) jest inny jego klient (pracodawca),
- sprawy dotyczącej osoby, z którą pozostaje on w takim stosunku, że może to oddziaływać na wynik danej sprawy.
Szczegółowe rozwinięcie i uzupełnienie ww. wyliczenia zawiera Kodeks Etyki:
Art. 19 KE. Radca prawny nie może brać udziału ani w jakikolwiek sposób uczestniczyć w czynnościach, które uwłaczałyby godności zawodu lub podwa0ały do niego zaufanie.
Art. 20 KE. Radca prawny nie może reprezentować, ani w żaden sposób brać udziału w tej samej sprawie w imieniu więcej niż jednego klienta, jeśli zachodzi konflikt interesów, a jeżeli konflikt interesów ujawni się w toku sprawy obowiązany jest niezwłocznie się z niej wyłączyć.
Art. 21 KE. Konflikt interesów ma miejsce, gdy r.p.:
a) zobowiązany jest do działania w interesie dwóch lub większej liczby klientów w zakresie tych
samych lub związanych ze sobą spraw a obowiązki te stoją ze sobą w sprzeczności lub istnieje
znaczne ryzyko, iż mogłyby one stać ze sobą w sprzeczności,
b) ma obowiązek działania w interesie klienta w danej sprawie a obowiązek ten stoi w
sprzeczności lub istnieje znaczne ryzyko, iż mógłby stać w sprzeczności z interesem radcy
prawnego w danej sprawie lub z nią związanej
Art. 22 p. 1 KE. Radca prawny nie może prowadzić sprawy ani udzielić w jakiejkolwiek formie pomocy prawnej jeżeli:
- udzielił wcześniej stronie przeciwnej pomocy prawnej w tej sprawie, albo w sprawie z nią związanej,
- brał udział w sprawie jako przedstawiciel władzy lub instytucji prawa publicznego,
- jest osobiście lub materialnie zainteresowany w wyniku sprawy, chyba że jest w sprawie stroną, sprawa dotyczy członka jego rodziny, osoby mu bliskiej lub roszczenie jest wspólne dla niego i jego klienta,
- był albo pozostaje w bliskich stosunkach z przeciwnikiem swojego mocodawcy lub osobą zainteresowaną w niekorzystnym dla niego rozstrzygnięciu sprawy,
- sprawa dotyczy radcy prawnego lub adwokata zatrudnionego przez ten sam podmiot,
- złożył w tej sprawie zeznanie jako świadek lub biegły,
- pełnomocnikiem strony przeciwnej jest jego małżonek lub inna, bliska mu osoba,
- brał udział w sprawie lub w sprawie z nią związanej jako arbiter sadu polubownego, członek innych organów rozstrzygających spór lub mediator.
Art. 22 p. 2 KE. Radca prawny ma również obowiązek powstrzymać sie od występowania na rzecz nowego klienta, jeśli występuje ryzyko naruszenia zobowiązania do poufności wobec poprzedniego klienta lub, jeśli posiadana przez niego wiedza o sprawach poprzedniego klienta dałaby nowemu klientowi nieuzasadniona przewagę, w szczególności gdy:
- działając jako doradca kilku klientów r.p. nie mo0e udzielić im pełnej i rzetelnej porady bez ujawniania interesów jednego lub kilku swoich klientów;
- występując jako pełnomocnik kilku klientów r.p. musiałby przedstawić argumentacje lub wnioski różniące się od tych, które przedstawiłby, gdyby reprezentował jednego z tych klientów;
- wiedza posiadana przez Radce prawnego w sprawach innego klienta mogłaby dać jakiekolwiek korzyści nowemu klientowi;
- r.p., za pisemna zgoda klientów, występuje w roli mediatora lub arbitra w sporze miedzy nimi.
Zakazy wykonywania czynności zawodowych, o których mowa w ust. 2 nie obowiązują w
zakresie w jakim klienci, poinformowani w pełni przez r.p. o problemie, wyraża zgodę na takie czynności (art. 22 p. 3 KE)
Art. 22 p. 4 KE. Obowiązek wyłączenia się ze sprawy i powstrzymania się od czynności spoczywa na radcy prawnym zawsze wtedy, gdy małżonek lub inna osoba bliska mu, albo z jakichkolwiek przyczyn od niego zależna, bierze udział, choćby pośredni, w wydaniu orzeczenia, decyzji, bądź rozstrzygnięciu sprawy.
Art. 22 p. 5 KE. Obowiązek wyłączenia się ze sprawy i powstrzymania się od czynności spoczywający na radcy prawnym, dotyczy także radców prawnych, z którymi r.p., w czasie prowadzenia danej sprawy, świadczył pomoc prawna wspólnie w zespole radców prawnych albo spółce lub kancelarii, choćby nie byli oni zaangażowani w prowadzenie tej sprawy.
