Ograniczenia dotyczące wpisu na listę radców prawnych
Zgodnie z art. 26 URP osoby, które wykonują zawód:
- sędziego,
- prokuratora,
- notariusza,
- komornika,
- asesora sądowego,
- asesora prokuratorskiego,
- asesora notarialnego,
bądź odbywają:
nie mogą jednocześnie zostać wpisane na listę radców prawnych ani wykonywać zawodu radcy prawnego.
Osoby już wpisane na listę radców prawnych mogą następnie podjąć wykonywanie wymienionych powyżej zawodów prawniczych bez utraty tego wpisu. Następuje wówczas zawieszenie prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego.
Osoba wpisana na listę adwokatów może jednocześnie zostać wpisana na listę radców prawnych. Nie może natomiast wykonywać równolegle obydwu zawodów. Jeżeli wykonuje zawód adwokata, to prawo do wykonywania zawodu radcy prawnego ulega zawieszeniu.
Ponadto ograniczenia wynikają z art. 24 ust. 2c URP, zgodnie z którym rada OIRP może odmówić wpisu na listę radców prawnych wtedy (i tylko wtedy) gdy wpis narusza przepisy art. 24 ust. 1 URP (określające przesłanki wpisu na listę radców prawnych). Można zatem odmówić wpisu na listę radców prawnych tylko osoby, która nie spełnia któregokolwiek z następujących wymogów:
- ukończenie wyższych studiów prawniczych w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskanie tytułu magistra lub zagranicznych studiów prawniczych uznanych w Rzeczypospolitej Polskiej,
- korzystanie w pełni z praw publicznych,
- pełna zdolność do czynności prawnych,
- nieskazitelność charakteru i dawanie swym dotychczasowym zachowaniem rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego,
- odbycie w Rzeczypospolitej Polskiej aplikacji radcowskiej i złożenie egzaminu radcowskiego (nie dotyczy osób zwolnionych z wymogu odbycia aplikacji radcowskiej na podstawie art. 25 ust. 2 URP i osób zwolnionych z wymogu odbycia aplikacji radcowskiej i złożenia egzaminu radcowskiego na podstawie art. 25 ust. 1 URP).
Wszystkie przesłanki poza tzw. rękojmiową mają obiektywny charakter i ich spełnienie można wykazać stosownymi dokumentami. Najwięcej kontrowersji budzi tzw. przesłanka rękojmiowa z pkt 4 powyżej, która jest jedyną okolicznością podlegającą ocenie organu samorządu. Z orzecznictwa sądowego w tym temacie wynika, że rada OIRP powinna dokonać w każdym przypadku wszechstronnej i wnikliwej analizy wszystkich istotnych elementów składających się na dotychczasową drogę życiową i zawodową kandydata oraz jego etyczne i społeczne walory. Dopiero bowiem taka ocena pozwala na prawidłowe ustalenie, czy konkretne uchybienie dyskwalifikuje kandydata.
